❞ كتاب عقیدۀ اهل سنت و جماعت ❝ ⏤ نظام الدین نافع

فهرست عناوین...................................................... أ
مقدمه .............................................................. ١
توحید............................................................... ٣
انواع توحید ........................................................................... ٣
۱ -توحید ربوبیت ...................................................................... ٣
۲ -توحید اسماء و صفات.............................................................٤
۳ -توحید الوهیت...................................................................... ٤
شرک................................................................ ٧
اقسام شرک............................................................................ ٧
۱ -شرک اکبر............................................................................٧
۲ -شرک اصغر.......................................................................... ٨
٣ -شرک خفی.......................................................................... ٩
فضیلت کلمۀ شهادت.............................................. ١١
۱ (منزلت و مقام این دوکلمه......................................................١١
2 (معنای این کلمه .................................................................١٢
3 (ارکان کلمۀ شهادت..............................................................١٢

ب عقیده اهل سنت و جماعت
۴ (فضیلت کلمة«لا إله إلا الله»..................................................١٢
5 (گواهی دادن به رسالت حضرت محمد........................................١٣
6 (کسیکه شهادت باین کلمه بدهد ...............................................١٤
شروط «لا إله إلا االله» ............................................. ١٥
١٥............................................................................... علم) ۱
١٥.............................................................................. یقین) ۲
١٦.............................................................................. قبول) ۳
۴ (تسلیم و انقیاد....................................................................١٦
۵ (صدق و راستی...................................................................١٦
١٧..........................................................................اخلاص) ۶
١٧............................................................................محبت) ۷
۸ (کافر شدن به معبودهای باطل..................................................١٨
سؤال و جواب در مورد مسائل توحید ............................. ١٩
س: مسائل چهارگانه که دانستن آنها بر هر فرد مسلمان واجب است کدامهاست؟
١٩..........................................................................................
س: دلیل این گفته چیست؟ ..........................................................١٩
س: امام شافعی/در فضائل این سوره چهگفته است؟.........................١٩
س: آیاگفتار وعمل پیش ازعلم است، یاعلم پیش ازگفتار وعمل است؟ ... ٢٠
س: مسائل سهگانةکه تعلیم وعمل بآنها واجب است کدامها است؟........... ٢٠
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٢٠
س: دلیل این گفته چیست؟ .........................................................٢٠
س: دلیل این گفته چیست؟ ..........................................................٢١
س: ملت ابراهیم حنیف چی معنی دارد؟...........................................٢١

فهرست عناوین ج
س: دلیل این گفته چی میباشد؟....................................................٢١
س: معنای عبادت کردن خداوند چیست؟......................................... ٢٢
س: بزرگترین چیزی که خداوند بآن امرفرموده است چی میباشد؟............٢٢
س: توحید چیست؟.................................................................. ٢٢
س: بزرگترین چیزی که خداوند از آن نهی فرموده است چی میباشد؟......... ٢٢
س: شرک چی میباشد؟.............................................................٢٢
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٢٢
س: اصول سهگانهای که شناخت آنها برانسان واجب است کدامها است؟.... ٢٣
س: پروردگار توکیست؟ ............................................................٢٣
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٢٣
س: پروردگار خود را به چی چیزها شناختی؟ ..................................... ٢٣
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٢٤
س: پروردگارکیست؟ ...............................................................٢٤
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٢٤
س: عبادت چیست؟................................................................. ٢٥
س: عبادتی که ما را خداوند به انجام دادن آن دستور داده است، چند نوع است؟
٢٥.........................................................................................
س: دلیل این گفتهها چی میباشد؟.................................................٢٦
س: حکم کسیکه چیزی از این عبادتها را بهغیر خداوند انجام دهد بیان نمایید؟
٢٦.........................................................................................
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٢٦
س: بکدام دلیل دعاعبادت گفته میشود؟......................................... ٢٦
س: بکدام دلیل خوف عبادت گفته میشود؟ ...................................... ٢٧
س: بکدام دلیل رجاء (امید) عبادت گفته میشود؟...............................٢٧
س: بکدام دلیل توکل عبادت گفته میشود؟....................................... ٢٧

د عقیده اهل سنت و جماعت
س: روی کدام دلیل رغبت، ترس و خشوع عبادت گفته میشود؟...............٢٨
س: بکدام دلیل ترس عبادت گفته میشود؟ ....................................... ٢٨
س: بکدام دلیل رجوع و انابت عبادت گفته میشود؟.............................٢٨
س: بکدام دلیل یاری خواستن عبادت گفته میشود؟ ..............................٢٨
س: بکدام دلیل پناه جستن عبادت گفته میشود؟................................. ٢٨
س: بکدام دلیل فریادرسی عبادت گفته میشود؟.................................. ٢٩
س: به چه دلیلی ذبح عبادت گفته میشود؟........................................ ٢٩
س: بکدام دلیل نذرعبادت گفته میشود؟......................................... ٢٩
س: اصل دوم اصول اسلام چیست؟................................................٣٠
س: دین اسلام چیست؟.............................................................٣٠
س: مراتب دین اسلام چند است؟..................................................٣٠
س: ارکان اسلام چند است؟ ........................................................٣٠
س: دلیل گواهی دادن به یگانگی خداوند چیست؟...............................٣٠
س: معنای «لا إله إلا الله» را بیان کنید. ........................................... ٣٠
س: مقصود ازگفتن: «لا إله» چیست؟.............................................٣١
س: مقصود از «إلا الله» چی میباشد؟ ............................................٣١
س: تفسیرو توضیح این گفته چی میباشد؟........................................٣١
س: دلیل گواهی دادن به رسالت رسول خدا  چیست؟..........................٣١
س: معنای گواهی دادن باینکه محمد  رسول خدا است چی میباشد؟...... ٣٢
س: دلیل فرض بودن نماز، زکات و تفسیرتوحید چیست؟.......................٣٢
س: دلیل فرض بودن روزه چیست؟.................................................٣٢
س: دلیل فرضیت حج را بیان نمایید................................................٣٣
س: مرتبة اول از مراتب دین چیست؟...............................................٣٣
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٣٣
س: مرتبۀ دوم از مراتب دین اسلام چیست؟....................................... ٣٤

فهرست عناوین ه
س: ایمان دارای چند شاخه است؟.................................................٣٤
س: ارکان ایمان چند است؟.........................................................٣٤
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٣٤
س: دلیل قدر چیست؟...............................................................٣٥
س: مرتبة سوم از مراتب اسلام چیست؟ ........................................... ٣٥
س: احسان چیست؟................................................................. ٣٥
س: دلیل این گفته چیست؟ .........................................................٣٥
س: دلیل این مراتب سهگانۀ دین را از حدیث بیان نمائید؟.......................٣٦
س: اصل سوم اصول اسلام چیست؟...............................................٣٨
س: رسول خدا  زمانیکه وفات نمودعمرگرامی شان چقدر بود؟ ............٣٨
س: خداوند رسول خود را به چی منظوری فرستاده است؟.......................٣٨
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٣٨
ۡ س: گفتة خداوند ﴿
م
ُ
� ۡ
ِ نذر
َ
أ
ف ٢ ﴾چی معنی دارد؟.............................٣٩َ

َ س: این فرمودۀ خداوند: ﴿
َّك
�
َ
َر
ۡ و
ِ
ّ
�َ
ك
َ ف ٣َ
َك
َاب
ِي
�
َ
ۡ و
ِر
ّ
َ ه
ط
� ﴾ چی معنی دارد؟ َ
٣٩.........................................................................................
َ س: این فرمودۀ خداوند: ﴿
َ وٱ
ز
ۡ
ج
ُّ
َ لر
ۡ فٱ
ُر
ه ٥ ﴾چی معنی دارد؟..............٣٩ۡ ج
س: چی مدتی رارسول خدا  با بتپرستان به دعوت پرداخته است؟......... ٣٩
س: هجرت چی معنی دارد؟........................................................٣٩
س: حکم هجرت نمودن از سرزمین کفربه سرزمین اسلام را واضح نمایید. .. ٤٠
س: دلیل فرضیت هجرت چی میباشد؟ .......................................... ٤٠
س: سبب نزول هردو آیه متذکره را بیان فرمایید....................................٤١
س: بکدام دلیل حکم هجرت برای همیشه باقی است؟ ...........................٤١
س: رسول خدا  زمانیکه به مدینة منوره مستقر شد به چی چیزها از جانب
خداوند مأمورگردید؟.................................................................٤١

و عقیده اهل سنت و جماعت
س: رسول خدا  بعد از هجرت از مکة معظمه در مدینة منوره چقدر مدت
زندگی نمود؟.......................................................................... ٤٢
س: خوبیهاییکه رسول خدا  به امت خویش توضیح و بیان نمود، و بدی
هاییکه ایشان را از آنها برحذر ساخت، چی چیزها است؟ .......................٤٢
س: آیا خداوند رسول خود حضرت محمد  را برای طائفة خاصی فرستاده
است، و یا برعموم مردم؟............................................................٤٢
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٤٢
س: آیا خداوند در زمان حیات رسول خویش دینش راکامل نمود و یا بعد از وفات
شان؟...................................................................................٤٣
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٤٣
س: بکدام دلیل رسول خدا  وفات نموده است؟................................٤٣
س: آیا انسانها بعد از مرگ از قبرهای خویش برانگیخته میشوند؟.............٤٣
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٤٤
س: آیا انسانها بعد از زنده شدن، از اعمال خویش محاسبه میگردند؟ و آیا در
برابراعمال خویش جزا و پاداش میبینند؟......................................... ٤٤
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٤٤
س: حکم کسیکه از زنده شدن بعد از مرگ انکار میکند چی میباشد؟........ ٤٤
س: دلیلش چیست؟ ................................................................. ٤٤
س: خداوند انبیاء†را به چی منظوری فرستاده است؟.......................٤٥
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٤٥
س: اولین کسی که به حیث رسول خدا فرستاده شدهکی بوده است؟........... ٤٥
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٤٥
س: آیا در دنیا امتی گذشته است که خداوند به آنها رسولی نفرستاده باشد که
انسانها را بهعبادت خداوند دعوت ننموده باشند و ازعبادت طاغوتها منع نکرده
باشند؟.................................................................................٤٦

فهرست عناوین ز
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٤٦
س: طاغوت چیست؟................................................................٤٦
س: تعداد طاغوتها چند است؟...................................................٤٦
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...................................................٤٧
س: ارکان ایمان کدامها است؟..................................................٤٧
س: دلیل این گفته چی میباشد؟...............................................٤٨
س: ایمان به خداوند مشتمل به چیزها است؟..................................... ٤٨
س: نتایج و خوبیهایی ایمان آوردن به خداوند را بیان نمایید؟...................٥١
س: ایمان به فرشته چگونه میباشد؟................................................٥١
س: ایمان آوردن بهکتابهای آسمانی را شرح دهید؟...............................٥٢
س: فائدة ایمان آوردن بهکتابهای آسمانی را بیان نمایید؟ ........................٥٣
س: ایمان به پیامبران†را توضیح دهید؟....................................... ٥٣
س: ایمان آوردن به انبیاء†شامل کدام امرمیگردد؟ ........................٥٤
س: فائدۀ ایمان آوردن به رسولهای خدا را واضح سازید؟.......................٥٥
س: ایمان به روز آخرت را توضیح فرمایید؟ ....................................... ٥٥
س: ایمان داشتن به روز آخرت شامل کدام چیزها میباشد؟.....................٥٦
س: فایدة ایمان آوردن به روز آخرت را بیان نمایید؟...............................٥٦
س: ایمان آوردن به قدر را توضیح دهید؟........................................... ٥٧
س: ایمان به قدر متقاضی چی چیزها است؟...................................... ٥٧
س: ایمان آوردن به قدر چه فائدهای دارد؟.......................................... ٥٨
قضاء و قدر........................................................ ٦١
قضاءو قدر ..........................................................................٦١
٦١................................................................................. علم- ۱
٦٢............................................................................. نوشتن- ۲

ح عقیده اهل سنت و جماعت
٦٢............................................................................مشیئت- ۳
٦٣............................................................................آفرینش- ۴
عقیدۀ اهل سنت و جماعت دربارۀ قضاءو قدر ................................. ٦٥
دو مثال در رابطه به مسئلة قضاءو قدر ........................................... ٦٩
مثال اول ...............................................................................٦٩
مثال دوم- میعاد اجل و رزق.........................................................٧٢
اسبابی که باعث زیادت و یاکمی عمرورزق انسان میگردد..................٧٢
١ -اسباب دینی ....................................................................... ٧٣
٢ -اسباب طبیعی..................................................................... ٧٤
٣ -از اسباب مادی ................................................................... ٧٥
آثار علمی مؤلف ...................................................٧٩
الف- آثار چاپ شده ..............................................................٧٩
ب- آثار آمادۀ چاپ................................................................٨٠
ج- تحقیق و تدقیق برکتب ذیل ..................................................٨٠
مآخذ..............................................................

الحمد لله رب العالمین والصلاة والسلام علی نبینا محمد وعلی آله
وصحبه أجمعین. أما بعد:
چون توحید اساس هر عمل است، و هیچ عملی بدون توحید قابل قبول نیست،
و همین توحید است که اگر درست گردد همة اعمال صحیح میشود، و اگر کدام
نقص به آن پیش شود سائر اعمال از قبولیت میافتد، و عبادت، عبادت گفته
نمیشود اگر در آن توحید شامل نباشد، مثل که نماز بدون طهارت نماز گفته
نمیشود و زمانی که شرک در عبادت داخل گردد عبادت را فاسد میگرداند، چنانکه
بیوضویی طهارت را فاسد میسازد، و سرکه عسل را، و مواد زهری زمانیکه در
جسم انسان داخل میشود جسم را از بین میبرد. روی همین اساس بود که رسول
خدا  ،مدت ۱۳ سال در مکة مکرمه تنها و تنها مسائل توحید را به مردم بیان و
شرح نمود و ایشان را از شرک برحذر ساخت.
بزن بیخی که آن را کفر شاخ است ببر شاخی که آن را شرک بار است
رویازخدابههرچهکنیشرکخالصاست توحید محض، کز همه رودرخدا کنی
اگرچه قبلا بنده کتابی را به عنوان «مسائل توحید از طریق سؤال و جواب»
ترجمه نمودم، و مجموعه از آن میان مردم توزیع گردید، با اینهم این موضوع ایجاب
آن را مینماید که در آن چندین کتاب برشتة تحریر درآید، و بدسترس خوانندگان قرار
گیرد. لذا لازم دیدم که رسالة را تحت نام «عقیدۀ اهل سنت و جماعت» تألیف
نموده و به خدمت دوستان و برادران خود تقدیم نمایم تا ایشان اگر خداوند بخواهد
بوسیلۀ این رساله به مسائل عقیدتی خود آگاهی پیدا کنند. از خداوند بزرگ و توانا

٢ عقیده اهل سنت و جماعت
التجا دارم که این عمل ناچیز را قبول بارگاه خویش گرداند و به من توفیق مزید
عنایت فرماید. بمنك وکرمك یا أرحم الراحمین.

 اين كتاب حاوي نكات مهم عقيده اهل سنت و جماعت مى باشد که دانستن آن بر هر مردو زن مسلمان لازم است که آنرا بدانند خلاصه عقيده اسلامي يعني: ايمان محكم و قاطع به خداي تعالي، ـ و آنچه از توحيد و طاعت واجب مى شود ـ و ايمان به فرشتگان، و كتاب هاي آسماني، و پيامبران، و روز آخرت، و قدر و سرنوشت، و آنچه از امور غيبي ثابت شده است