پيشگفتار 1
2 روزه و صحــــت 5
3 معـــالجه امـــــراض چشم 8
4 فــوايــد طبى روزه 9
5 پاكى نفس و تقليل جرايم 9
6 ماه مبارك رمضان داراى فضايلى است كه به برخى آن اشاره مى شود 10
7 حفظ و صيانت مـاه رمضان 10
8 خــوشحالى هـــاى مــاه مبا رك رمضان 10
9 كلـمـــه رمـضان 11
10 معناى لـــــغــــــوى روزه 11
11 حكمت وفلسفه فرضيت روزه 12
12 حـكم فــرضيت روزه 12
13 حكـــم و حكمت فـرضيت روزه 12
14 هــــــــــدف روزه 14
15 روزه حـقـيـقى 14
16 وقت فرضيت ماه مبارك رمضان 14
17 دعاى ديدن مـــــاه 16
18 اقســــــام روزه 16
19 شش روز شوال 17
20 روزعرفه براى غير حاجي و روز عاشورا وروز قبل از آن 17
21 گرفتن روزه درمــــاه محــرم 18
22 اكثرروز هاي ماه شعبان 18

23 روزهاى دوشنبه وپنجشنبه 18
24 روزههـــــــاى ممنوعــــــه 18
25 حكم روزه نفلى براى زن شوهردار 19
26 روزه مــــكروه 19
19 روزهحــــــرام 27
28 روزه بــــالاى كى فـــــرض است؟ 20
29 مـــفهــوم شـرط بلـو غ 21
30 مفهوم شرط قــادر بــــودن 21
21 امــــراض 31
32 شيخــوخت و يـا كبر سن 21
22 مجـــــاهـــــــد 33
22 مسافـــــــــــر 34
23 حـــمـــــــل 35
23 ارضـــــــاع 36
37 حـــــائض ونفـــــاس 24
38 شدت گـرسنگى و تشنگى 25
39 تــرس از هـلاكت 25
40 بــى هــوشى 25
25 جنـــــــون 41
42 حالاتى كـــــه شكستن روزه در آنها جـايـــزاست 25
43 شـــــــــــــروط روزه 26
44 فــــــرايــــــــض روزه 27
45 سنن ومستحبـــات روزه 27
46 وقـــــت روزه 27
47 سحـرى «پـس شب» وا فــــطار 28

48 دعــاى افــطار 28
49 دعا بعد از افطار 29
50 ثـــواب افطار دادن 29
51 امـور بـاطل كننده روزه 29
52 مكروهات روزه 29
53 قــــضاء روزه 30
54 كفـــــــاره چيست؟ 30
30 فــــــــــديـــــــــه 55
56 مقدار طعام واجب 31
57 مساوات ميان «گناه» و كفاره يا جزاء 32
58 ماه مبارك رمضان و نـزول قـــرآن 32
59 ليلـــة الـــقــــدر 33
60 معناى قـــــدر 33
61 ليلةالقدر دركدام يكى از شبهاى رمضان ميباشد 33
62 دعــــــاى ليلةالــقدر 33
63 ارمــــغــــانهــاى رمضان 34
64 اهميت روزه در تناسب بـا نمـاز 34
65 فلسفه و حكمت فرضيت سى روز روزه در يك سال 35
66 پيام رمضان به روزه داران 35
67 انصراف از تصميم روزه 36
68 اهـانـت وتـوهــين بـه روزه 36
69 استعمال سرمــهوقطره چكان 36
70 زرق يـــــا پيچكارى 37
37 حـــــجــــامـــت 71
72 غسل جنابت ويا غسل تبــرد 38

«اى مؤمنان، روزه بر شما مقرر شده است، چنان كه بر پيشينيانتان مقرر شده بود،
باشد كه تقوى پيشه كنيد»
چهارده قرن قبل پيامبر اسلام حضرت محمد ص اعلام داشت: « ُص ُوموا
َتص » (روزه بگيريد تا صحتمند شويد». پيغمبر اسلام فرموده است: «معده محل ِ ُّحوا
هر درد است: از پر خورى و خوردن غذا نا مناسب جلو گيرى كنيد. اين عمل شما
شفاء بخش همه درد ها و امراض بشمار ميرود» طبق روايات تاريخي روزه نه تنها
در بشريت مروج و معمول است، بلكه علماى حيوان شناسى بر اين عقيده اند كه:
حتى حيوانات هم از روى غريزه خدادادگى برخى از اوقات روزه ميگيرند. از جمله
حيوانات درنده از قبيل شير و پلنگ و ببر، علماء ميگويند كه: اين حيوانات در هفته
يك روز از خوردن هر گـــونه غذا خود دارى مينمايند.
روزه و صحــــت:
طب بشرى امروز بعد از چهادره قرن متوجه شد كه روزه بسيارى از امراض را
تداوى و معالجه مينمايد، بدين اساس در بسيارى از كشور ها آغاز به تأسيس كلينك
هاى روزه دارى نموده اند. روزه نه تنها بر روح و روان و اخلاق انسان تاثير ميگذارد
بلكه موجب زيبايى جسمى انسان هم ميگردد. طب قديم هم در زياتر از اوقات
مريضان خويش را به امساك از پر خورى منع نموده و به اين امر معتقد بود كه تقليل
در پر خورى مانع دفع بسيارى از امراض در وجود انسان ميگردد. طب جديد هم بر
اين امر معتقد است كه امساك و روزه در جلوگيرى بسيارى از امراض مؤثر است
صرف نام آنرا (رژيم غذايي گذاشتند) كه ما مسلمانان آنرا به روزه مسمى نموده ايم.
دوكتوران روزه را يكى از بهترين عوامل صحتمندى بشرى شمرده اند. 1 -پرفيسور

دوكتور پوشر دانشمند فـرانسوى مى گـويــــد: (روزه بهترين وسيله براى صحت
وسلامتى وجود انسان بشمار ميرود) روزه براى صحت انسان است، روزه بـراى
استراحت معــده، روده و منظم كـــــردن ترشحات معدوى و در نهايت براى منظم
ساختن هاضمه مفيد و مــــــــؤثر ميباشد. روزه معالجه و تداوى است كـــــه از آن
فقير و سرمايه دار بطـــور مساويانـــــه ميتواند استفاده بعمل آرد. 2 -داكتر الكسيس
كارل ميگويد: (با روزه گرفتن قند در جگر مى ريزد و چربيهايى كه در زير پوست
ذخيره شده اند، پروتين هاى عضلات و غدد، و سلولهاى كيسه صفرا، آزاد شده به
مصرف تغذيه ميرسند). 3 -داكتر ژان فروموزان: (معالجه با روزه را به شتشوى احشاء
تعبير نموده و ميگويد: در آغاز روزه، زبان انسان كمى سنگين و بو دار است ... كه
بعد از سه، چهار روز بوى زبان بر طرف ميگردد. اسيد اوريك ادرار كاهش مى يابد،
و در نتيجه براى انسان روزه دار احساس سبكى و خوشى خارق العاده رخ ميدهد و
همه وجود انسان بسوى استراحت ميرود). 4 -داكتر تومانيانس: ميگويد: «فـايده
بزرگ كم خورى و پرهيز از صرف غذاها، در يك مدت كوتاه، آن است كه، چون
معده در طول مدت يازده ماه مرتب پر از غذا بوده و در مدت يك ماه روزه دارى
مواد غذاى شكم خود را دفع ميكند و همين طور (كيسه صفرا) كـه براى حل و هضم
غذا مجبور است كه مواد صفراى خود را مصرف كند، در مدت سى روز تـرشحات
صفراوى را صرف در حل و هضم غذاى باقى مانده و جمع شده در معده بمصرف
ميرسند. جهاز هاضمه بدن در نتيجه كم خورى استراحت نموده، و به رفع خستگى
مى پردازد. روزه يعنى كم خوردن وكم نوشيدن در مدت معينى از سال است و ايـن
بهترين راه براى سلامتى وجود انسان بشمار ميرود. هم طب قديم و هم طب جديد بر
اهميت اين امر صحه گذاشته است. روزه براى تداوى امراض جهاز هاضمه، كليه،
كبد (كيسه صفرا) كـه بسيارى از امراض اين بخش را حتى با دوا ها نميتوان معالجه
كرد، ميتوان آنرا به روزه تداوى و معالجه نمود. روزه بهترين معالجه و تداوى بـراى
امــراض سوء هــاضمه بوده، مــرض مخصوص كبد (كيسه صفرا ) كه موجب «ير
قان» (زردى) ميگردد بهترين معالجه آن همين روزه است بخاطر اينكه اين مرض
زيادتر از اوقات به واسطه فعاليت بيش از حد كبد بوجود مى آيد و موجب خستگى

كبد گرديده كه بــــــه اثر آن كيسه صفر ا از فعاليت مى افتد و نمى تواند صفرا را از
خون بگيرد». 5 -داكتر گوئــل پا ميگويد: تعدادى زيادى از امراض روده كـــــه
به اثر تخمير غذا در روده ها بوجود مى آيد نه به اثر دوا بلكه به اثر روزه بر طرف
ميگردد. 6 -داكتر الكسى سوفـــورين ميگويـــد: جسم در هنگام روزه به جاى غذا
از مواد داخلى استفاده كرده و آنرا به مصرف ميرساند. كه در نتيجه آن مواد فاضله و
عفونى كه در جسم تجمع ميكند و بحيث ريشه و خميره بيمــارى مبدل ميگردد، با
گرفتن روزه از بين رفته، و روزه عامل ريشه كن شدن تعدادى زيادى از امراض
بشمار ميرود. دكترالكسى سوفورين ميگويد: بايد انسان جسم خود را با روزه از
داخل پاك ونظيف كرداند. 7 -داكتر كــارلــــــو معتقــــد است: هر انسان بايد در
ظرف يك سال مدتى از خوردن غذا زياد جلو گيرى كند. زيرا تدوام روزمره غذا
موجب تكثر و تولد و در نهايت موجب رشد ميكروب ها در وجود انسان ميگردد.
كه بــا احتياط و كم خـــــورى ميكروب ها در وجود انسان رو به ضعف و تقليل
ميروند. و بهترين معالجه در دفــع ميكروب ها در وجود انسان همان روزه است كه
دين اسلام براى سلامتى وجود انسان واجب گردانيده است. 8 - داكتر رو ميگويد:
حتى بسيارى از امراض سفليس را تنها ميتوان با روزه و امساك تداوى كرد. 9-
«بنديك» عالم فيزيو لوژيست ميگويد: «يك دوره روزه سى و يك روز است ...در
اين مدت در تركيب خون هيچ نوع اختلاطى به هم نرسيده و آن نورى كه در برخى
از روزه داران ملاحظه ميشود، و آن حالت جوانى و نشاط كه براى روزه داران رخ
ميدهد عامل همه آن روزه است». 10» -اوتو بو خنگر» يكتن از محققان مشهور
جهان در عر صه طب ميگويد: «اكثر امراض حاد و مزمن را ميتوان با وسيله روزه
بهبود بخشيد و يا حد اقل از شدت آن كاست. وى ميگويد: در هنگام روزه جسم
انسان همه مواد فاضله را جمع آورى نموده و به احراق آن مي پردازد، نيروهاى نو
ساز بدن به هنگام روزه فعال مى گردند و بـــــــه تصفيه و ترميم بافتهاى بـــــــدن
مى پردازد. مـدت پنجاه سال كه از تاسيس «كلينك اوتو بو خنگر» سپرى ميشود
بيشتر از پنجاه هزار انسان در اين مـركز صحـى تنها با روزه تداوى و معالجه گرديده

اند. 11 -داكتر عبد العزيز اسماعيل پاشا دانشمند مشهور مصري در حالاتي ذيل براى
معالجه از روزه استفاده نموده است:
الف: در مورد اضطرابات مزمن امعاء هنگامى كه مقرون با تخمير مواد زلاليه و
مواد نشائسته يي باشد. در ايــن موقـع روزه، مخصوصاً از جهت نياشاميدن آب ميان
دو خوراك و ايجاد فاصله طولانى نوبت هاى غذا، علاج قطعى است و اين
خصوصيت در مورد ماه مبارك رمضان صدق كامل دارد.
ب: هنگام زياد

 طب بشرى امروز بعد از چهادره قرن متوجه شد كه روزه بسيارى از امراض را تداوى و معالجه مينمايد، بدين اساس در بسيارى از كشور ها آغاز به تأسيس كلينك هاى روزه دارى نموده ان روزه نه تنها بر روح و روان و اخلاق انسان تاثير ميگذارد بلكه موجب زيبايى جسمى انسان هم ميگردد ومهمتر از همه اینها روزه یکی از عبادات مهم برای انسانها می باشد و روزه ماه مبارک رمضان یکی از ارکان دین مبین اسلام است