Trideset savremenih pitanja vezanih za post
1. Kada čovjek iftari, a zatim otputuje
avionom, te u zraku vidi sunce koje još gore nije zašlo
Ko se po završetku dana iftari u jednom području,
a zatim otputuje avionom ili se iftari u avionu prije nego
što poleti, a zatim, nakon što poleti, vidi Sunce, post mu
je ispravan i može nastaviti da jede i pije. Ovo je stav
Abdurrezzaka Afifija, Ibn Baza i Usejmina.
2. Da li će osoba koja je u avionu pratiti
zalazak Sunca kako bi se iftarila ili će se oslanjati na
vrijeme iftara u najbližoj državi ili onoj koja graniči
sa njom?
Ko putuje avionom i posti, a zatim pomoću sahata
ili drugog sredstva sazna da je nastupilo vrijeme u državi
iz koje putuje ili u državi koja je blizu njega, ali zbog
visine u kojoj se nalazi i dalje vidi Sunce, neće se iftariti
sve dok Sunce ne zađe. Ovo je fetva Abdurrezzaka
Afifija, Ibn Baza i Usejmina.
3. Vrijeme iftara u državi gdje je velika dužina
dana
Obaveza je postaču da posti od pojave zore do
zalaska Sunca gdje god da bio, bez obzira da li dan bio

kratak ili dug, pod uslovom da se dan i noć smjenjuju u
periodu od dvadeset i četiri sata.
Međutim, ako post postane težak do te mjere da se
ne može izdržati i postoji bojazan od štete ili bolesti,
dozvoljeno je prekinuti post i napostiti u danima kada se
za to bude imala mogućnost. Ovo je stav Ibn Baza,
Usejmina i dr. Također je ovo stav Kolegija za islamski
fikh (El-Mudžemme'-l-fikhi-l-islamijj).
4. Način određivanja početka i kraja posta u
zemljama gdje se noć i dan ne smjenjuju u periodu od
dvadeset i četiri sata
Ko živi u državi gdje se noć i dan ne smjenjuju u
periodu od dvadeset četiri sata, kao npr. da dan traje
četrdeset osam sati ili sedmicu ili mjesec ili čak više od
toga, onda će dužinu noći i dana određivati na osnovu
posmatranja noći i dana u državi koja mu je najbliža, a u
kojoj oni traju ukupno dvadeset i četiri sata. Ovo je fetva
Ibn Baza, Usejmina i dr. Također je ovo stav Kolegija za
islamski fikh (El-Mudžemme'-l-fikhi-l-islamijj).

5. Propis onoga ko izgubi razum i svijest pod
uticajem anestezije
Propis onoga ko izgubi razum i svijest pod
uticajem anestezije je kao i propis onoga ko je imao
nesvjesticu.
Ko nanijeti post, a zatim padne u nesvjest
obuhvata ga jedna od dvije situacije:
Prva: Da nesvjestica traje cijeli dan, tj. da padne u
nesvjest prije pojave zore i da to stanje traje sve dok
Sunce ne zađe. Takvoj osobi post nije ispravan i mora taj
dan napostiti i ovo je stav većine učenjaka: malikijskog,
šafijskog i hanbelijskog mezheba.
Druga: Da se osvjesti jedan dio dana, pa makar i
na tren. Tada mu je post ispravan i nije dužan da naposti
taj dan. To je stav šafijskih i hanbelijskih učenjaka.
Nekada se uz anesteziju dadne i neka hranjiva materija
što kvari post, pa makar stanje nesvjesti trajalo i cijeli
dan.
6. Propis uzimanja tableta kojima se spriječava
mjesečni ciklus s ciljem da se isposti cijeli ramazan
Ako se potvrdi da su tablete kojima se sprečava
trudnoća, i mjesečni ciklus štetne po zdravlje žene, onda
joj je obaveza da ih ne konzumira, bez obzira da li to bilo
u ramazanu s ciljem posta cijelog mjeseca ili u drugim

mjesecima. Ovo je fetva Stalne komisije za islamska
pitanja u S. Arabiji, sektora za fetve u Kuvajtu, te fetva
Ibn Baza i Usejmina.
7. Razlike u vremenskim zonama
Islamski učenjaci se razilaze da li su dužni postiti
svi ljudi ukoliko samo stanovnici jedne države vide
mlađak ili svaka država ima svoje posebno viđenje
mlađaka:
Prvi stav: Svi su u toj situaciji obavezni da poste i
to je govor većine učenjaka, hanefija, šafija i hanbelija,
Ibn Tejmije, Ibn Baza, Albanija, te Kolegija za islamski
fikh (El-Mudžemme'-l-fikhi-l-islamijj).
Drugi stav: Nije obavezno svima postiti, jer se
vremenske zone razlikuju, nego je obaveza samo onima
koji vide mlađak, što je stav učenjaka šafijskog mezheba,
nekoliko učenjaka od naših dobrih prethodnika, a izabrali
su ga i imam San'ani i šejh Usejmin.
8. Oslanjanje na satelite prilikom gledanja u
mlađak
Nije dozvoljeno oslanjanje na satelite prilikom
gledanja u mlađak i ovo je stav Ibn Usejmina.

9. Propis astronomskih opservatorija pri
praćenju mlađaka
Dozvoljeno je koristiti astronomske opservatorije,
durbine i sl., ali nije obaveza. Kada bi se mlađak vidio na
takav način, viđenje bi bilo pouzdano. Ovo je stav Ibn
Baza, Ibn Usjemina, Vijeća velikih učenjaka i Kolegija za
islamski fikh (El-Mudžemme'-l-fikhi-l-islamijj).
10. Astronomski proračuni
Nije se dozvoljeno oslanjati na astronomske
proračune kada je u pitanju nastupanje mjeseca ramazana
i u vezi ovog pitanja postoji koncenzus islamskih
učenjaka kojeg prenose imam El-Džessas, Ibn Rušd,
Kurtubi, Ibn Temijje.
11. Post putnika koji putuje prevoznim
sredstvima prilikom čega se ne umara
Dozvoljeno je mršenje putniku, pa makar putovao
i takvom vrstom prevoznih sredstava i putniku koji ima
poteškoća prilikom putovanja, a i onome ko ih nema.
Jednoglasan stav učenjaka po ovom pitanju prenosi Ibn
Tejmijje.

12. Konzumiranje duhana u toku posta
Po jednoglasnom stavu islamskih pravnika
konzimiranje duhana kvari post.
13. Propis flebotomije i vađenja krvi za analizu
U vezi flebotomije, vađenja krvi zbog analize i
doniranja krvi postoje dva stava islamskih učenjaka:
Prvi stav: Sve ovo ne kvari post, a to se temelji na
stavu većine uleme koji kaže da hidžama1

ne kvari post,
iako je bolje takvo nešto odgoditi nakon iftara. Ovo je
stav Ibn Baza.
Drugi stav: Kvari post, i to je jedan od stavova u
hanbelijskom mezhebu, stav Ibn Tejmijje. Ibn Usejmin
smatra da flebotomija i doniranje krvi kvari post,
analogno hidžami, dok davanje krvi za analizu ne kvari.
14. Propis klistiranja
Taj postupak ne kvari post i ovo je stav zahirija,
grupe malikijskih učenjaka, Kadija Husejna, učenjaka
šafijskog mezheba, Hasana b. Saliha, Ibn Tejmijje, Ibn
Usejmina. Ako bi se klistiranje obavilo noću bilo bi bolje,
a većina učenjaka smatra da taj postupak kvari post.

1 Hidžama je medicinska metoda koja spada u domen male
hirurgije. Predstavlja metodu lokalnog puštanja krvi.

9
15. Kapi za nos
Korištenje kapi za nos kvari post i ovo je stav
većine učenjaka, hanefija, šafija, malikija i hanbelija.
16. Dijaliza
Svaki oblik dijalize kvari post, i ovo je stav Ibn
Baza i Stalne komisije.
17. Inhalator
Inhalator ne kvari post po mišljenju Ibn Baza, Ibn
Usejmina i dr. Na ovom stavu je i većina učesnika
devetog simpozija islamskog prava i medicine pri
islamskog organizaciji za medicinska pitanja u Kuvajtu,
održanog 1997. godine.
18. Tablete koje se stavljaju pod jezik
To su tablete koje se stavljaju pod jezik radi
liječenja nekih od srčanih bolesti, a koje se neposredno
nakon stavljanja tope i putem krvi odlaze do srca, te na
takav način sprečavaju iznenadne srčane udare. Ništa od
ovih tableta ne ulazi u trbuh. Korištenje ovih tableta ne
kvari post pod uslovom da se ništa od tih tableta ne
proguta.
Ovo je stav Ibn Baza i jednoglasan stav Kolegija
za islamski fikh (El-Mudžemme'-l-fikhi-l-islamijj).

10
11. Davanje kisika
Korištenje kisika za disanje ne kvari post, i ovo je
stav donesen na desetom zasjedanju Kolegija islamskih
pravnika pri Organizaciji islamske konferencije.
20. Injekcije koje nisu hranjive
Korištenje takvih injekcija koje nisu hranjive ne
kvari post, bez obzira davale se u mišić, venu ili ispod
kože. Ovo je stav Ibn Baza, Ibn Usejmina, i drugih poput

Kolegija za islamski fikh (El-Mudžemme'-l-fikhi-l-
islamijj), Stalne komisije i sektora za fetve u Kuvajtu.

11. Uzimanje hranjive infuzije
Taj postupak kvari post i ovo je stav Ibn Baza, Ibn

Usejmina, Kolegija za islamski fikh (El-Mudžemme'-l-
fikhi-l-islamijj), i Stalne komisije.

22. Čepići
Korištenje čepića ne kvari post i ovo je ono što se
razumije iz zahirijskog mezheba, grupe malikijskih
učenjaka, stav Ibn Usejmina, a na ovom stavu je i većina
učesnika devetog simpozija islamskog prava i medicine
pri islamskog organizaciji za medicinska pitanja u
Kuvajtu.

11

23. Kateter, optički pregled unutrašnjosti
jednjaka, unošenje lijekova, otopine za pranje
mjehura, medicinskog pribora ili sredstava koji se
unosi u tijelo radi jasnijeg pregleda
Kada postač u svoju uretru2

unese neku tekućinu
ili mast, to ne kvari post i to je stav većine učenjaka,
hanefija, malikija i hanbelija.
Također, ni kateter, ni optički pregled
unutrašnjosti jednjaka, unošenje lijekova, otopine za
pranje mjehura, medicinskog pribora ili sredstava koji se
unosi u tijelo radi jasnijeg pregleda ne kvari post i ovo je

fetva Kolegija za islamski fikh (El-Mudžemme'-l-fikhi-l-
islamijj).

24. Kapi koje se kapaju u spolni organ žene,
vaginalni supozitoriji, zračenje i sl.
Ništa od ovog ne kvari post po stavu Kolegija za islamski
fikh (El-Mudžemme'-l-fikhi-l-islamijj). Suvremena
medicina je dokazala da nema otvora između
reproduktivnog i probavnog sustava.
25. Pasta za zube
Dozvoljeno je postaču koristiti pastu za zube pod
uslovom da ne dođe do grla. Ovo je stav Ibn Baza, Ibn
2 Uretra je otvaor koji omogućuje odlazak mokraće iz mjehura.

1

Usejmina, i Kolegija za islamski fikh (El-Mudžemme'-l-
fikhi-l-islamijj).

26. Kapi za oči
Dozvoljava se postaču da koristi kapi za oči i ovo
je stav hanefija, šafija, Ibn Baza, Ibn Usejmina.
27. Kapi za uši
Dozvoljava se postaču da koristi kapi za uši i to je
stav Ibn Hazma, Ibn Usejmina i Ibn Baza.
28. Losion za uši
Većinom ovi losioni sadrže vodu, pa ako to
dospije u grlo i postač ga proguta pokvario je post, kao
npr. ako su bubnjići puknuti, voda dopire do grla. Ako
ništa do grla ne dolazi, onda je post ispravan i to je stav

Kolegija za islamski fikh (El-Mudžemme'-l-fikhi-l-
islamijj).

29. Boje i masti
Boje i masti ne kvare post i ovo je stav Ibn

Tejmijje, Ibn Usejmina, i Kolegija za islamski fikh (El-
Mudžemme'-l-fikhi-l-islamijj).

 U ovoj knjizi se obrađuje trideset savremenih pitanja vezanih za post.