مقدمه ......................................................................................................................2
نكاتي به عنوان تمهيدات .........................................................................................5
سخنان ائمه كرام از كتب شيعه ................................................................................8
اقوال بزرگان از كتب اهل سنت...............................................................................9
نتيجهي تصريحات طرفين......................................................................................11
ازدواج ام كلثوم ل بنت علي مرتضي  با فاروق اعظم  در نظر علماي انساب
و تراجم ................................................................................................................21
اثبات مسألهي مورد بحث از ديگر تصانيف معتبر علما و مجتهدان بزرگ شيعه.......29
حاصل بحث..........................................................................................................49
ديدگاه علماء رباني در مورد صحابه ......................................................................50

الحمدالله رب العالـمين، والصلوات والسلام علی من هو رحمة للعالـمين، سيد الاولين
والآخرين، إمام الرسل وخاتم النبيين، وعلی أزواجه الـمطهرات وعلی بناته الأربعة
الطاهرات؛ زينب ورقية وأم كلثوم وفاطمة وعلی آله الطيبين وصحبه الـمزكين الـمنتجبين
ّ الذين هم لاخوانهم اولياء وعلی رفقائهم أذلاء وعلی اعدائهم اشداء وفيما بينهم رحماء
وعلی سائر اتباعه بإحسان الی يوم الدين وعلی جميع عباداالله الصالحين رضوان االله عليهم
اجمعين.

رسول خداست و كسانى كه با اويند بر كافران سختگير و درميان خود
مهربانند. آنان را در حال ركوع و سجده مىبينى كه از خداوند فضل و خشنودى مىجويند.
نشانه [درستكارى] آنان از اثر سجده در چهرههايشان پيداست. اين وصف آنان در تورات و
وصفشان در انجيل است. مانند كشتى هستند كه جوانهاش را بر آورد آن گاه آن را تنومند
ساخت آن گاه ستبر شد، سپس بر ساقههايش ايستاد كشاورزان را شگفتزده مىسازد تا از
[ديدن] آنان كافران را به خشم آورد. خداوند به كسانى از آنان كه ايمان آوردهاند و كارهاى
شايسته كردهاند آمرزش و پاداشى بزرگ وعده دادهاست».
بندهي ناچيز همواره از پخش شدن كتابهايي كه حاوي اختلافات از خود ساخته
نسبت به اصحاب و ياران رسول االله ص است و بزعم نويسندگان آنها بر مشام جوانان و

قرار از واقعيت تا كي؟! 3
نوجوانان فاقد سواد مذهبي عطرافشاني ميكنند! متاسف بودم. چون دور نگه داشتن و
بدبين كردن مردم از صحابهي كرام، و به عبارت ديگر: بزرگواراني كه خداوند عليم و
خبير بر نهان و آشكار، رضايت و خوشنودي و مغفرت خود را بر هر گونه لغزش ايشان
در كلام پاك خويش كه مركز اعتقادات اسلامي مسلمانان است، اعلام و شفقت و
مهرباني ايشان با همديگر را بيان فرموده است، مترادف با بدبين كردن آنان از قرآن و
اسلام است. زيرا صحابهي كرام بودند كه قرآن واسلام را از پيامبر ص اخذ كردند و به
ما رساندند؛ پس با سلب اعتماد از ايشان، چه دليلي بر صحت و سلامت بودن قرآن و
اسلام باقي ميماند؟
ظاهر است كه كار اين دسته از دوستان، شيرازهي وحدت اعتقادي و مذهبي در اصول
دين و اتحاد ملي را از هم ميدرد و اين خود بزرگترين عامل ناكاميها و افتراق و انتشار
عقيده و به وجود آورندهي هر نوع نا امني و حيرت و سرگرداني براي ملت و تهديدات
خطرناك ديگر است!.
متأسفانه در چنين شرايطي در يكي از روزهاي ماه شعبان سال 1426 ه. ق. يكي از
دوستان سني مذهب كتابي به نام «افسانه ازدواج» (!) كه در آن ازدواج واقعي خليفهي
دوم رسول االله ص حضرت عمر فاروق  با نوهي آن حضرت؛ ام كلثوم دختر حضرت
علي مرتضي  بررسي و يك افسانه قرار داده شده است، به دستم داد و حيرت و
سرگرداني برادرا ني سني واثبات واقعيت امر براي عموم مسلمان برآن شدم كه رسالهاي
در اين مورد ترتيب و ارايه نمايم وچون كتاب (رحماء بينهم) از علامه محمد نافع را
بسيار مفيد و بدور از تعصب ديدم و در آن اين ازدواج از مدارك شيعه و سني بررسي و
نوشته شده است، براي نوشتن اين رساله از كتاب مذكور استفاده شد.
انشاءاالله دوستان خواننده اگر تعصب را كناربگذارند و با انگيزهي كشف حقيقت واقع
بينانه اين مختصر را مطالعه كنند، يقينناً آن را مطابق با كتاب االله و سنت مشهوره خواهند
يافت و همه ميدانند كه فقط چيزي قابل قبول است كه موافق با كتاب االله و سنت است،

4 فرار از واقعيت تا كي؟!
از هر كس كه باشد ـ چه شيعه و چه سني ـ قابل التفات نيست و به جوِي نميارزد، چه
رسد به قبول كردن آن. إن أريد إلا الاصلاح ما استطعت وما توفيقی إلا باالله.

پس از مقدمه و قبل از آغاز مطلب اصلي، بيان كردن چند امور تمهيداً و سپس نوشتن
چند آيه از آيات فرقاني كه اصل استدلال اهل سنت و جماعت بر حقانيت و صداقت
مضامين تعلقات اصحاب رسول االله ص با همديگر ميباشد، لازم به نظر ميرسد.
اينك شرح اين نكات ضروري:
1 -روي سخن ما در تمام مضامين اين كتاب، برادران كم سواد سني خودمان هستند
تا حقيقت امر براي آنان روشن شود و از فريب مكاران در امان و بر باورهاي ديني
خودشان مستحكم شوند. به همين خاطر دلايلي چند براي اثبات ازدواج ام كلثوم ل
بنت علي مرتضي با عمر بن خطاب از مدارك اهل سنت نوشته ميشوند تا فكر نكنند كه
علماي ما نيز به افسانه بودن اين ازدواج اعتقاد دارند. از دوستان غير سني نيز انتظار داريم
كه اين كتاب را با علاقهي كامل و به شرط انصاف و بدور از تعصب و عناد مذهبي
مطالعه نمايند و پس از تفكر عميق روي مباحث و دلايل، هر آنچه را كه موافق با واقعيت
كتاب و سنت يافتند قبول فرمايند ضمناً اين را هم بايد بدانند كه انكار آنان هيچ دردي را
دوا نميكند و قضاوت عليه اصحاب رسول االله ص در مقابل اعلان رضايت و مغفرت
رب العالمين در حق ايشان هيچ نميارزد. براي اطمينان خاطر دوستان شيعه از مدارك
خودشان (كتب شيعه) حوالههاي در بارهي مسألهي مورد بحث ذكر نموديم تا به اين
ترتيب الزام و اتمام حجتي باشد براي كساني كه در طرح اين گونه مسايل رشتهي انصاف
را از دست دادهاند و هر آنچه دلشان ميخواهد مينويسند و پخش ميكنند.
2 -آن دسته از مباحث علمي كه بيان كردن آن لازم است و ترك دادنش به هيچ وجه
مناسب نيست، ولي از دايرهي علمي عموم خوانندگان فراتر ميباشند، در متن آورده

6 فرار از واقعيت تا كي؟!
نشدهاند. اما به دليل اهميت آنها در پاورقي و حاشيه نوشته ميشوند تا هر يكي از خاص
و عام موافق ذوق خود استفاده نمايد و بر هيچ كدام در دوران مطالعه دشواري پيش نيايد.
3 -اصل استدلال ما اهل سنت و جماعت بر حقيقت و صداقت اين تعلقات و
ارتباطات و روابط دوستانه فيما بين صحابه  ،قرآن مجيد است كه اين مطلب را با
عبارت شفاف و روشن بيان ميفرمايد و از آن معلوم ميشود كه ذات رحمان و رحيم
شأن رحمانيت خود را به طور اَتَم در اصحاب رحمة للعالمين ص ظاهر و نمايان فرموده
است، همهي ايشان با همديگر مهربان هستند و دلهايشان از شفقت و الفت مملو است،
براي هميشه در ميان ايشان اخوت ديني و برادري اسلامي برقرار است. تمام روايات و
واقعيات تاريخي و حقايق مسلّمهي ديگر كه در اين باب نوشته ميشوند، صرفاً حيثيت
تأييد و تصديق را دارند و دلايل مستقل نيستند. چون هيچ مدركي بالاتر از قرآن نيست،
از خوانندگان گرامي اميد ميرود كه اين امر را در ذهن داشته باشند چرا كه اين از اصول
مقرره در اين باب است.
4 -وقتي كه اصل دليل دعواي ما «نصوص قرآني و آيات فرقاني» هستند، پس اينجا
براي استدلال، آن دسته از روايات قابل قبول هستند كه موافق با «نص قرآني و سنت
مشهوره» باشند و در آنها همانگونه كه قرآن حكايت كرده، واقعات الفت، شفقت، اخوت،
رأفت و عطوفت صحابهي كرام  با همديگر حكايت شده باشند و در آنها از حالات
محبت، اتحاد، دوستي و آشتي سخن به ميان آمده باشد و آن روايات كه در آنها نقشهي
مناقشات، نارضايتي، مشاجرات، تنازعات و رنجيدگي اين بزرگواران بين همديگر اختراع
شده است هر قدر كه باشند اينجا در مقام معارضه به هيچ نميارزد و حتي عرضه كردن
اين گونه روايات به عنوان دليل درست نميباشد. زيرا نزد فريقين ـ شيعه و سني ـ اين
قاعده مسلّم است كه: هر روايتي كه خلاف نص قرآني و سنت مشهوره، مروي باشد و
هيچ صورت تأويل و تطبيق يا موافقت در ميان شان يافت نشود، قابل رد و غير قابل قبول
است.

قرار از واقعيت تا كي؟! 7
براي تشفي شيعه و سني چند فراز از اقوال بزرگان در مورد قاعدهي فوق الذكر از
كتب متداوله طرفين نوشته ميشود.

-امام محمد باقر  در نقل خطبه حجة الوداع نبي كريم ص ايـن ارشـاد رسـ ول
االله ص را بيان ميفرمايند: « ّ فإذا أتاكم الحديث فاعرضوه علی كتاب االله عز وجل وسـنتی
1 فمـا وافق كتاب االله وسنتی فخذوا به وما خالف كتاب االله وسنتی فلا تأخذوا به 0«F
.
«نبي اكرم ص فرمودند: هرگاه نزد شما حديثي رسيد، آن را بـا كتـاب االله (قـرآن) و
سنت من تطبيق دهيد اگر با كتاب االله و سنت من مخالف شد آن را تسليم نكنيد».
2 -مغيره بن سعيد آدم بسيار مكاري بود. او بـه نـام حضـرت بـاقر / روايـات بـي
شماري را جعل و منتشر كرده بود. حضرت جعفر صادق رحمه االله اين تـدليس و جعـل
مغيره را براي مردم بر ملا نمود و بطور نصيحت براي آنان يك قاعده بيان فرمود: «فاتقوا
2 االله ولا تقبلوا علينا ما خالف قول ربنا تعالی وسنة نبينا محمد ص 1«F
.

«از خدا بترسيد هر آنچه بر خلاف كتاب االله و سنت نبي ص به ما منسوب ميشـود
آن را از ما ندانيد و قبول نكنيد».
3 -قاعدهي مذكور در كتاب «أمالي شيخ صـدوق » (ص 221 چـاپ قـديم ايـر ان، در
مجلس 58 (با سند جعفر صادق  و محمد باقر  از حضرت علي  چنين منقول
است: «فما وافق كتاب االله فخذوه وما خالف كتاب االله فـدعوه» «آن خبر كه موافق كتـاب
االله باشد قبول كنيد و آن خبر را كه با كتاب االله مخالف باشد، ترك نماييد».
4 -اين قاعده فوق الذكر در «امالي شيخ ابن جعفر محمد بن حسن طوسـي » (جلـد 1
صفحه 238 جزء نهم چاپ عراق نجف، در روايـت دوم) كـه از امـام محمـد بـاقر 

1 -احتجاج طبرسي: ص 229) احتجاج الی جعفر محمد بن علی الثانی عليهما السلام فی أنواع شتی).
2 -رجال كشي: ص 146) تذكره مغيره بن سعيد) – چاپ بمبئي قديم.

قرار از واقعيت تا كي؟! 9
منقول است نيز با همان الفاظ مذكور است: «انظروا أمرنا ومـا جـاءكم عنـا فـإن وجـدتموه

ً فردوه 2«F
ً فخذوا به وإن تجدوه مخالفا

«از ما هر آنچه به شما رسيد اگـر آن را 1 للقرآن موافقا
موافق قرآن يافتيد، پس از ماست و آن را بگيريد و اگـر موافـق بـا قـرآن نبـود، آن را رد
كنيد».

اقوال بزرگان از كتب اهل سنت

همچنان كه نزد بزرگان شيعه اين قاعده مسلم است كه هر روايت خلاف نص قرآني
و سنت مشهوره باشد قابل التفات نيست، نزد اهل سنت نيز اين اصلي مهم است.
1 -در كتاب معروف و معتبر اصول فقه «اصول سرخسي» (شمس الائمة سرخسي: ج
1 ،ص 365 ،فصل «في بيان وجوه الانقطاع» - چاپ حيدر آباد دكن) مذكور است:
«وذلك تنصيص علی أن كل حديث هو مخالف لكتاب االله فهو مردود وقال  :تكثر
الأحاديث لكم بعدی فإذا روی لكم عنی حديث فاعرضوه علی كتاب االله فما وافقه فاقبلوه

ٌ

«هر روايتي كه خلاف كتاب 2 واعلموا انه منی وما خالفه فردوه واعلموا انی منه ب 3«F َِریء
االله ثابت شود رد است و نبي اكرم ص فرمودند: بعد از من روايات و احاديث زيادي به
شما ميرسد، پس هرگاه براي شما از من حديثي روايت كرده شد آن را با قرآن مجيد
تقابل دهيد اگر موافق يافتيد قبولش كنيد و بدانيد كه يقيناً از من است و آنچه خلاف
كتاب االله ثابت شود آنرا رد كنيد و بدانيد كه يقيناً من از آن بيزارم».
2 -در كتاب درسي معروف اصول فقه «توضيح و تلويح» (بحث سنت، «فصل في
الانقطاع») پس از بيان حديث مذكور نوشته شده است: «فدل هذا الحديث علی ان كل
حديث يخالف كتاب االله فانه ليس بحديث الرسول عليه السلام وانما هو مفتری» «اين
١ -كتاب رحماء بينهم، ج 1 صفحه: 22.
2 -كتاب رحماء بينهم، ج 1 صفحه: 22.

10 فرار از واقعيت تا كي؟!
حديث دلالت بر اين دارد در هر روايتي كه مضمون خلاف كتاب االله وارد شده باشد
يقيناً آن، از سخنان رسول االله ص نيست، بلكه مطلبي خود ساخته و جعلي است».
3 -خطيب بغدادي در كتاب «الكفاية فی علم الرواية» (ص: 340 (در اين روايت با
سند از حضرت ابوهريره  نقل كرده است: «عن ابی هريرة عن النبی ص انه قال
ً لكتاب االله وسنتی فهو منی وما جائكم

سيأتيكم عنی احاديث مختلفة فما جائكم موافقا
ً لكتاب االله وسنتی فليس منی» «رسول االله ص ارشاد فرمودند: عنقريب روايات
مخالفا
مختلفي منسوب به من به شما ميرسد، پس هر چه موافق كتاب االله و سنت باشد درست
و از من است و الا غير صحيح است و از من نيست».

نتيجهي تصريحات طرفين

پس از توضيحات و تصريحات شيعه و سني روشن ميشود كه در كتب تاريخ يا كتب
فضايل و مناقب هر روايتي كه خلاف كتاب االله و سنت باشد، هرگز قابل التفات نيست.
صرفاً در صورت عمل بر اين قواعد موجود و با ارزش، حفاظت و نگهداشت دين و
ايمان امكان پذير است و در هر زمان انسجام ملي و اتحاد قومي نيز مقتضي همين زير بنا
است كه در زندگي عملي، اين اصول و قواعد همواره مورد توجه قرار گيرند تا اقوام و
ملل از خطر انتشار و افتراق محفوظ و در امان باشند.
در پايان اين تمهيدات، بيان اين نكته نيز مناسب و بجاست كه نزد علماي حديث در
باب روايات يك قاعده جاري است كه آن را امام ذهبي در «تذكرة الحفاظ» (ج: 1 ، ص :
12 (در تذكرهي علي  آورده است. ابتداء اين ارشاد علي  را نوشته است: «عن ابی
الطفيل عن علی  قال: حدثوا الناس بما يعرفون ودعوا ما ينكرون. أتحبون ان يكذب االله
ورسوله ؟» «حضرت علي مرتضي  فرمودند: چيزهايي معروف و مشهور را بيان كنيد
و از بيان منكر ـ خلاف معروف و مشهور ـ درميان عوام الناس خودداري كنيد. آيا
دوست داريد كه خدا و رسولش تكذيب شوند؟». و سپس از طرف خود به طور نصيحت
مينويسد: «فقد زجر الإمام علی  عن رواية الـمنكر وحث علی التحديث بالـمشهور
وهذا اصل كبير في الكف عن بث الأشياء الواهية والـمنكرة من الأحاديث في الفضايل
F«4 والرقائق والعقائد 1
.

مقتداي ما، ما را از بيان كردن روايات شاذ و منكر به طور جدي منع فرموده و به بيان
چيزهاي معروف و مشهور ترغيب داده است و براي جلوگيري از بيان روايات بي سر و

1 - كتاب مذكور: چاپ حيدر آباد دكن+ كنز العمال: 5/242 – چاپ اول.

12 فرار از واقعيت تا كي؟!
پا و بدون اصل و اساس و پخش كردن و تشهير آنها، اين قاعدهي ارزنده را بيان فرموده
است.
رعايت اين قاعده براي تمام اين گونه روايات ـ چه متعلق به عقايد باشند و چه از
باب فضايل و ترغيبات ـ ضروري و لازم است.
چند آيهي قرآني در مورد يكدلي و محبت متقابل صحابه

 این کتاب ردی است بر کتاب «افسانه ازدواج ام کلثوم با عمر»، و اثبات ازدواج حضرت عمر فاروق و ام کلثوم بنت علی و فاطمه رضی الله عنهم از کتب شیعه و اهل سنت