زكات و فوائد آن............................................................................................................. 2
زكات داراى فوائد دينى، تربيتى، و اجتماعيست كه بشرح زير است: ..........................4
أ- فوائد دينى كه از آن جمله است:..........................................................................4
ب- فوائد تربيتي زكات: ...........................................................................................5
جـ ـ فوائد اجتماعي زكات: ......................................................................................5
پرسش و پاسخ مسائل زكات.......................................................................................

إن الحمد الله نحمده، و نستعينه، ونستغفره، ونعوذ باالله من شرور أنفسنا، ومن سيئات أعمالنا، مـن
يهده االله فلا مضل له، ومن يضلل فلا هادي له، وأشهد أن لا إله إلا االله وحده لا شريك له، وأشهد
ً أن محمدا ُ عبد ُ ه ورسوله.

«اسلام بر پـنج
اصل بنا نهاده شده است: شهادت دادن به اينكه نيست معبودى كه شايسته پرستش باشـد
بحق مگر االله، و اينكه محمدص فرستادة خداست، و نمازگزاردن، و دادن زكات، و رفتن
بسوى خانه خدا براى اداى حج و عمره، و روزه رمضان گرفتن». و چنانچه كسى وجوب
زكات را انكار نمايد كافر و مرتد شناخته مىشود.
و همچنين اگر فردى در پرداخت آن بخل ورزد و يا كامل پرداخت ننمايد مستحق

عمران:180» .[آنان كه نسبت به آنچه خدا از فضل خويش به آنان
عطا فرموده بخل مىورزند، گمان نكنند كه اين كار به سود آنها است، بلكه براى آنها شر
است؛ بزودى در روز قيامت آنچه را در باره آن بخل ورزيدهاند طوق گردنشان مىشود و
ميراث آسمانها و زمين از آنِ خداست، و خداوند، از آنچه انجام مىدهيد، آگاه است».

:التوبة [Z s r q p o n
مىاندوزند، و آن را در راه خدا انفاق نمىكنند، به عذابى دردناك بشارتشان ده، روزى كه
آن زر و سيم در آتش جهنم گداخته شود، و پيشاني و پهلو و پشت آنها با آن داغ كرده
شود، و گفته شود: اينست آنچه اندوخته كرديد براى خويش، پس بچشيد سزاى آنچه

اه االله

«كسيكه خداوند به او مالى عطـا فرمايـد و زكاتش را ندهد، 1(
روز قيامت آن مال بصورت مار كچلى كه دو نقطه سياه بر روى چشم دارد ظاهر مىشود،
و دور گردنش مىپيچد سپس استخوان بيخ دو گوشش را ميگيرد و ميگويد: من مال تو
ْن ام

«هر دارنده طلا و نقرهاى كه حق آن (زكاتش) را ُ ْقَضى ب
َحَّ

پرداخت نكند، روز قيامت برايش قطعههائى از آتش ساخته مىشود كه در آتش جهنم داغ
مـىگـردد، و پـهلـو و پيشـانـي و پشتش با آن داغ كرده شود، و چون سرد شود دوباره
داغ كرده شود، در آن روزى كه به اندازه پنجاه هزارسال است، تا در ميان بندگان حكم

1 -روايت بخاري و مسلم.

4 توضيحاتي در مورد زكات
صورت گيرد».
زكات داراى فوائد دينى، تربيتى، و اجتماعيست كه بشرح زير است:
أ- فوائد دينى كه از آن جمله است:
1 (به انجام رسيدن يكى از اركان اسلام كه سعادت دنيا و آخرت انسـان در گـرو آن
است.
2 (تقرب جستن به خداوند و افزوده شدن ايمان، كه انجام هر عبادتي اين نتيجه را به
همراه خواهد داشت.

فوائد تربيتي زكات
1 -با پرداخت زكات انسان خود را در صف سخاوتمندان قرار ميدهد.
2 -ايجاد مهر و محبت نسبت به محتاجين، زيرا كه انسان قبل از پرداخت زكات دلش
بحال فقير مي سوزد، سپس در حال رحم و مهر و محبت زكات را تقديم مستمند ميكند.
3 -كسب محبوبيت نزد ديگران، و طبيعي است كه انسـان هرچـه بيشـتر بـه ديگـران
خدمت نمايد نزد آنان محبوبتر ميگردد، و پرداخت زكات خود نوعي خـدمت بـه مـردم
است.

فوائد اجتماعي زكات
1 -نياز فقرا كه در بيشتر كشورها، طبقه اكثريت جامعه را تشكيل مىدهنـد بـر طـرف
مىسازد.
2 -جامعه اسلامى را قدرتمند و سرافراز مىنمايد، لذا صرف زكات براى جهاد در راه
خدا يكى از مصارف هشتگانه زكات است.
3 -حقد و حسد را از دلهاى فقرا نسبت به توانگران از بين مىبرد، زيرا كـه مشـاهده
فقير به منحصر بودن استفاده ثروت توسط توانگر و محروميت وى از آن حقد وحسـد را
در دل او (فقير) مىكارد و منجر به ايجاد دشمنى بين فقرا و ثروتمندان مىشود، امـا اگـر
فقير خود را هر ساله شريك جزئى از اموال توانگر بداند نه تنها نسبت به ثروتمنـد حسد

1 -روايت ترمذى.

6 توضيحاتي در مورد زكات
و دشمنى نمىورزد، بلكه خود را موظف به حفظ و دفاع از اموال آنها مىدانـد زيـرا كـه
انتظار دارد در آخر نفعى از آن به وى برسد.

-يكى ديگر از فوائد اجتماعى زكات اين است كه از ركود ثروت جلوگيرى كـرده و آن
را به گردش در مىآورد، و دائره استفاده از آن را وسعت مـى بخشـد، و اينچنـين همـه اقشـار
مردم از ثروت استفاده مىكنند. فوائد دينى، تربيتى، و اجتماعى زكات دلالت بـ ر عظمـت ايـن
ركن اسلامى مىدهد كه اداى آن براى اصلاح افراد و جامعه امرى ضروريست.

پرسش و پاسخ مسائل زكات

س1 -در چه چيزهائى زكات تعلق مىگيرد؟
ج- اموالى كه زكات در آن تعلق مىگيرد به چهار بخش تقسيم مىشود:
ا- نقدينه ها (طلا، نقره و پول).
2 -زكات حيوانات (شتر، گاو، گوسفند).
3 -محصولات كشاورزى (غلات) از نوعى كه انسان آن را توليد مـى كنـد، خشـك و
غله مىشود و مدت زمان زيادى بدون استفاده از وسايل خنك كننده و مـواد نگهدارنـده
فاسد نمىشود مانند: خرما، كشمش، گندم، جو، برنج، و....
4 -اموال التجاره (كالاهاى تجـارتى): منظـور هـر چيزيسـت كـه بـه هـدف فـروش
وتجارت خريد، وبه همان هدف نگهدارى شود.
س2 -آيا در اموال يتيمان و كسانيكه به سن بلوغ نرسيدهاند زكات واجب است؟
ج- شرايط وجوب زكات عبارتند از:
1 -مسلمان بودن 2 -به حد معين رسيدن مال 3 -گذشتن يك سال از ملكيت مـال، كـه در
اين صورت بالغ بودن از شروط وجوب زكات نيست، پس زكات در امـوال يتيمـان و كسـانيكه
به سن بلوغ نرسيدهاند در صورت واجد شرايط بودن واجب بوده، و بايد كساني كـه سر پرسـتى
آنان را برعهده دارند به نيابت از آنها زكات مالشان را پرداخت نمايند.
س3 -شروع تعلق زكات در طلا، نقره و پول چقدر است؟ و در آن مقدار چقـدر
واجب ميگردد؟
ج- شروع وجوب زكات در طلا = 20 مثقال و يا 80 گرم، در نقره = 560 گرم، و در
پول به مقدار قيمت 80 گرم طلا، يا 560 گرم نقره ميباشد، وهرگاه طلا، نقره و پـول بـه
آن مقدار و ما فوق رسد: 5/2 %واجب مىگردد.
س4 -آيا در زيورآلات طلا و نقره كه خانمها آن را جهت زينـت و زيـور خـود
استفاده مىكنند زكات واجب است؟.

8 توضيحاتي در مورد زكات
ج- در چنين طلا و نقرهاى در صورتيكه به مقدار عرف خانمهاى مشابه باشـد زكـات
واجب نيست.
س5 -مقدار زكاتى كه در طلا و نقره واجب مىشود آيا بايد از جنس طلا ونقـره
به مستحق داده شود يا اينكه قميت پولى آن نيز كفايت مىكند؟
ج- قيمت پولى آن نيز كفايت مىكند.
س6 -شخصى مدت چند سال است پولى را كه به حد نصاب زكات رسيده است
پس انداز نموده تا بدان وسيله پسرش را داماد كند آيا در ايـن پـول زكات واجـب
است؟
ج- آري، در پول مذكور زكات واجب است گرچه هـدف ا ز جمـع آن دامـاد نمـودن
پسرش و يا خرج آن در جهت ديگر باشد زيرا تا زمانيكه آن پول نزد وى باقيسـت ملـك
او بحساب مىآيد و بايد زكات آن را بپردازد.
س7 -آيا در فلزات گرانبها غير از طلا و نقره مانند الماس زكات واجب است؟
ج- در چنين فلزاتى زكات تعلق نمـى گيـرد مگـر اينكـه كسـى آن را بعنـوان كـالاى
تجارتى در اختيار داشته باشد.
س8 -شرايط وجوب زكات در حيوانات (شتر، گاو، وگوسفند) چيست؟
ج- شرايط وجوب زكات در حيوانات همان شرايطى است كه در جواب سؤال شماره
(2 (ذكر شد باضافه دو شرط ديگر كه مخصوص زكات حيوانات (شتر، گاو، وگوسـفند)
مىباشد كه عبارتند از:
ا- اينكه اكثر مدت سال در گياه زار (علف) صحرا و بيابان چرانيـده شـود. 2 -اينكـه
نگهدارى آن حيوانات جهت شيردادن، زاد و ولد ويا فربـه نمـودن باشـد و نـه باركشـى،
شخم زدن، سوارى و يا هر نوع استفاده كارى، كه در اين صورت زكات در آن حيوانـات
تعلق نمىگيرد.
س9 -آيا مىتوان حيوانى كه جهت زكات به مستحقين جدا مىشود ذبح كـرد و
گوشت آن را بين آنها توزيع نمود؟.

 زكات يكى از اركان اسلام است، كه شخص توانگر بدون پرداخت زكات اسلامش كامل نمى‌شود، رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم مى‌فرمايد: «بُنِيَ الإِسلامُ عَلى خَمْسٍ: شَهادَةِ أَنْ لا إِلهَ إلاَّ الله، وَأَنَّ محمداً رسولُ الله، وَإقامِ الصلاةِ، وإِيتاءِ الزَّكاةِ، وَحَجِّ الْبيْتِ، وصَوْمِ رَمَضانَ». متفق عليه. اگر فردى در پرداخت آن بخل ورزد و يا كامل پرداخت ننمايد مستحق عذاب الله جل جلاله خواهد ش